Wraz z rozwojem technologii kładziemy coraz większy nacisk na konieczność poszukiwania rozwiązań, które są efektywne i ekonomiczne, a także przyjazne dla naszej planety. Redukcja emisji spalin w branży motoryzacyjnej jest obecnie bardzo istotną kwestią.
Z tego względu coraz częściej słyszymy o konieczności korzystania z PALIW ALTERNATYWNYCH. Pomimo osłuchania się z tym terminem, wielu osobom nadal trudno jest wskazać, które paliwa są określane jako alternatywne. Warto się zatem zastanowić:
Czym właściwie są paliwa alternatywne?
Czy są to powszechnie nieznane substancje, dopiero opracowywane przez naukowców? Czy mowa o jakichś drogich rozwiązaniach alternatywnych?
Paliwa alternatywne są dużo bliżej nas niż mogłoby się wydawać. Zgodnie z definicją Ministerstwa Klimatu i Środowiska paliwa alternatywne to nic innego jak:
„energia elektryczna lub paliwa wykorzystywane do napędu silników (…) stanowiące substytut dla paliw pochodzących z ropy naftowej lub otrzymywanych w procesach jej przetwórstwa, w szczególności jest to wodór, biopaliwa ciekłe, paliwa syntetyczne i parafinowe, sprężony gaz ziemny (CNG), w tym pochodzący z biometanu, skroplony gaz ziemny (LNG), w tym pochodzący z biometanu, lub gaz płynny (LPG)]”
Gdzie zatem znajdziemy paliwa alternatywne?
Na niemal każdej stacji tankowania! Najpopularniejszym w Polsce paliwem alternatywnym jest LPG. Nie jest to zatem żadna nowość. Paliwa alternatywne od wielu lat funkcjonują na naszym rynku i zasilają ogromną liczbę pojazdów.
Drugim przykładem paliwa alternatywnego – do którego odniesiemy się w tym artykule – jest CNG. Niestety w naszym kraju jest dużo mniej popularnym paliwem jeśli chodzi o zasilanie pojazdów (warto jednak wiedzieć, że za granicą sytuacja wygląda nieco inaczej).
Co łączy te dwie substancje?
Obie mogą być wykorzystywane w instalacji gazowej dedykowanej dla silników Diesla – Fuel Fusion. Wybór jednego z dwóch paliw alternatywnych, kompatybilnych z różnymi wersjami Fuel Fusion, rodzi konieczność podjęcia istotnej decyzji – jaką instalację wybrać do swojej ciężarówki, ciągnika rolniczego, generatora prądu lub innej maszyny napędzanej silnikiem diesla?
Lepiej zdecydować się na instalację w wersji kompatybilnej z LPG czy CNG?
Na to pytanie niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Każdorazowo warto zapoznać się z właściwościami obu paliw alternatywnych, możliwościami jakie dają oraz ich dostępnością w okolicy, w której maszyna będzie wykorzystywana.
Paliwa alternatywne oraz ich rola w dbaniu o środowisko
Silniki Diesla są uznawane za jednostki dość nieprzyjazne dla środowiska, pomimo stosowania w najnowszych modelach rozwiązań mocno ograniczających emisję szkodliwych substancji.
Kto z nas nie słyszał powiedzenia „Diesel musi dymić”?
Niestety to zdanie można powiedzieć o starszych rocznikach Diesla. Całe szczęście użycie paliwa alternatywnego sprawia, że ten smutny żart przestaje być adekwatny nawet w ich przypadku.
Już częściowa zamiana oleju napędowego na gaz daje nie tylko znaczne oszczędności związane z kosztami paliw, ale pozwala także na znaczne ograniczenie emisji spalin. Okazuje się bowiem, że mieszanka gazu, diesla i powietrza, spala się inaczej niż samego oleju napędowego z powietrzem – więcej tutaj.
Dodatek gazu sprawia, że diesel wypala się pełniej, co przekłada się na redukcję cząstek stałych w spalinach. Gaz ma bowiem lepsze właściwości palne niż diesel. W efekcie jako dodatek sprawia, że mieszanka spala się w wyższej temperaturze, dzięki czemu większa ilość paliwa ulega wypaleniu. Ze względu na to, że olej napędowy jest paliwem węglowodorowym i zawiera więcej węgla niż LPG czy CNG, mniejsze użycie diesla wpływa na ograniczenie emisji CO2.
Montaż Fuel Fusion jest dużo tańszym rozwiązaniem niż wymiana pojazdu na nowy, napędzany 100% gazem. Właśnie dlatego jest to technologia, która stanowi najtańszy sposób na redukcję negatywnego wpływu Diesla na środowisko. Wcześniej warto jednak zastanowić się jaki wariant instalacji wybrać.
LPG – najpopularniejszy gaz w Polsce
LPG, czyli liquified petroleum gas, w Polsce określany również nazwą gaz płynny lub propan-butan. Jest otrzymywany podczas rafinacji ropy naftowej oraz z naturalnych złóż. Początkowo był on traktowany jako odpad powstający podczas wydobycia ropy naftowej. Sytuację zmieniło wynalezienie rurociągu umożliwiającego transport LPG.
Paliwem, które w handlu najczęściej określane jest jako LPG, jest propan albo propan-butan. Substancja czasem zawiera także śladowe ilości innych węglowodorów. Co istotne, proporcje propanu i butanu są zależne od danej strefy klimatycznej oraz aktualnej pory roku.
W Polsce inny rodzaj LPG dostaniemy latem, inny zimą. Czym te gazy się od siebie różnią? Letnia wersja paliwa ma więcej butanu, który ma wyższą temperaturę wrzenia. Takie paliwo sprawdza się gdy jest ciepło. Niestety właściwości butanu sprawiają, że skroplone paliwo ma w niższych temperaturach tendencję do przekształcania się w gaz. Z tego względu nie stosujemy go zimą.
W chłodniejszą część roku pod nazwą „LPG” sprzedawane jest paliwo, które zawiera więcej propanu. Jest to gaz odporniejszy na niższe temperatury, a co za tym idzie, dużo stabilniejszy gdy nadchodzą mrozy.
Ze względu na to, że są to substancje, które stosunkowo łatwo można sprężyć do momentu skroplenia, a następnie przechowywać je w stanie ciekłym, ich magazynowanie, transport oraz użycie jest bardzo praktyczne. Właśnie te właściwości, w połączeniu ze stosunkowo dużą – jak na gaz – kalorycznością, przyczyniły się do popularyzacji LPG jako paliwa.
Głównym powodem popularności LPG w Polsce jest oczywiście cena. Jest ona dużo niższa niż oleju napędowego czy benzyny. Na tym jednak zalety LPG się nie kończą. Propan-butan jest wybierany przez osoby, którym na sercu leży dobro naszej planety. Jest to bowiem paliwo zostawiające niewielki ślad węglowy. Zwłaszcza w porównaniu z olejem napędowym.
Chociaż LPG jest ceniony w całej Europie i na świecie, Polacy obdarzyli go szczególnym uczuciem. Widać to doskonale, gdy weźmiemy pod uwagę, że w Polsce zarejestrowanych jest nieco ponad 2,5 mln aut LPG. Jest to całkiem sporo, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że ogólnie w kraju zarejestrowanych jest 29 milionów pojazdów. Maszyny zasilane na LPG stanowią ponad 8,5% całego zbioru, w którym znajdują się przecież także motocykle, skutery oraz inne jednostki, w jakich nikt raczej nie zakłada instalacji CNG/LPG.
CNG – sprężony gaz ziemny
Nazwa CNG stanowi skrót od Compressed Natural Gas. Jest to sprężony gaz ziemny, skompresowany do 20-25 MPa. W zdecydowanej większości składa się z metanu, a resztę jego składu stanowi azot, propan oraz dwutlenek węgla.
Co ciekawe metan jest dostępny w handlu pod dwiema postaciami:
– sprężonej – jako CNG,
– skroplonej – jako LNG.
System Fuel Fusion można zamontować z akcesoriami przystosowującymi instalację do działania z CNG lub LNG. Warto jednak pamiętać, że ze względu na różnice w cenach zbiorników oraz dostępności gazu, dużo popularniejsza jest instalacja z CNG.
Ze względu na wysoką cenę oraz niewielką dostępność CNG nie jest tak popularny wśród polskich użytkowników pojazdów jak LPG. Za granicą sytuacja wygląda zupełnie inaczej. U naszych zachodnich sąsiadów CNG jest wykorzystywany dość powszechnie. Na terenie Niemiec znajduje się aż 850 stacji tankowania sprężonego gazu ziemnego, a we Włoszech jest ich 1500.
Tak rozwinięta infrastruktura we Włoszech wynika z faktu, że pojazdy napędzane CNG są szczególnie popularne we Włoszech. Kraj, który wielu z nas kojarzy się głównie z pięknymi krajobrazami, cudowną kulturą oraz pysznym jedzeniem, zajmuje również pierwsze miejsce w Europie, jeśli chodzi o liczbę samochodów zasilanych sprężonym . Są wśród nich zarówno pojazdy od nowości przystosowane do jazdy na CNG, jak i jednostki modyfikowane.
Czym różni się LPG i CNG?
Sprężony gaz ziemny jest dużo odporniejszy na wysokie ciśnienie. Dzięki temu, że CNG jest lżejszy od powietrza, jest uznawany za jedno z najbezpieczniejszych paliw. Szybko ulatnia się podczas jakiejkolwiek nieszczelności, zamiast zalegać na ziemi i powodować zagrożenie jak LPG. Właśnie dlatego metan jest bezpieczniejszy od propanu.
Z drugiej strony, ze względu na to, że w butli z CNG panuje wyższe ciśnienie, powstaje pewne niebezpieczeństwo podczas montażu. Nieostrożny monter instalacji LPG jest narażony co najwyżej na odmrożenia powodowane przez zmianę LPG z postaci skroplonej w gazową. Chociaż z pewnością nie jest to nic przyjemnego, są to niewielkie skutki, jeśli weźmiemy pod uwagę, że wypadek przy instalacji CNG może skończyć się np. utratą ręki. Niebezpieczeństwo jest znacznie większe, ponieważ instalacja pracuje pod dużym ciśnieniem (200 BAR), przez co wypadek może doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych ciała. Między innymi dlatego podczas przeprowadzania szkoleń z montażu Fuel Fusion, kładziemy ogromny nacisk na kwestie związane z bezpieczeństwem.
Wysokie ciśnienie CNG wiąże się również z innymi kwestiami. Zbiornik na metan musi być odporny na wysokie ciśnienie. Będzie on zatem albo cięższy – w wersji metalowej – albo dużo droższy – jeśli zdecydujemy się na zbiornik kompozytowy. Do wyboru użytkownicy mają 4 typy zbiorników CNG dostępnych na rynku.
Ponadto właściwości LPG sprawiają, że zapewnienie odpowiedniej infrastruktury do tankowania jest dużo łatwiejsze. Stacja paliw musi posiadać zbiornik na gaz i raz na jakiś czas przyjąć cysternę, która ów gaz dostarczy. Sprawa komplikuje się w przypadku CNG. Metan, w odróżnieniu do skroplonego propan-butanu, nie jest przechowywany w stanie ciekłym, a w formie sprężonej. W efekcie jego transport jest dużo trudniejszy. Nie ma możliwości transportowania CNG w cysternie. Zamiast tego konieczne jest przesyłanie go gazociągiem. Część dostawców gazu posiada cysterny do przewozu LNG, które posiadają specjalne kompresory pozwalające zatankować zbiorniki CNG w ten sposób. W związku z tym, że LNG jest mocniej sprężone i zajmuje mniej miejsca niż CNG, to objętościowo taka cysterna potrafi zaopatrzyć większe pojemności zbiorników CNG niż na to wygląda.
Dostępność na stacjach tankowania
Jednym z kluczowych elementów, który powinniśmy wziąć pod uwagę wybierając wersję instalacji Fuel Fusion, jest dostępność gazu w danym kraju. Jest to kwestia dość oczywista – jeśli nie będziemy mieli czym napełnić zbiornika w naszym pojeździe, instalacja nie przyniesie żadnych korzyści.
Podejmowanie decyzji powinniśmy zacząć zatem od upewnienia się, jak wygląda dostępność gazu w okolicy, w której pracuje nasza maszyna. W wielu krajach, takich jak Włochy, Belgia czy Niemcy, z tankowaniem CNG i LPG nie powinniśmy mieć problemu. Zarówno propan-butan, jak i sprężony gaz ziemny cieszą się dużą popularnością, dlatego są dostępne na większości stacji tankowania.
Niestety nie każdy kraj jest tak dobrze przygotowany. Przykładowo w Polsce sytuacja nie wygląda już tak różowo. O ile zainteresowanie LPG jest ogromne, a jego dostępność jest bardzo wysoka, CNG stanowi produkt marginalny, dlatego z dostępnością jest dużo gorzej.
Na terenie całego kraju możemy kupić CNG jedynie na kilkudziesięciu ogólnodostępnych stacjach tankowania. Chociaż nie brzmi to zachęcająco, taka sytuacja nie znaczy, że ten gaz jest niewłaściwym wyborem dla pojazdów poruszających się po naszym kraju. Niektórzy zdecydowali się na takie rozwiązanie i bardzo sobie to chwalą – o takim przypadku pisaliśmy tutaj.
Instalacje Fuel Fusion z CNG bardzo chętnie wybierają również firmy transportowe, których pojazdy przemierzają Europę. W krajach takich jak np. Niemcy, Włochy czy Holandia, z dostępnością CNG nie ma najmniejszych problemów. A część przedsiębiorców działających w Polsce postawiło stację tankowania CNG na terenie swojej firmy.
Reasumując
Paliwa alternatywne stanowią sposób, by zmniejszyć nasze uzależnienie od paliw kopalnych, a tym samym ograniczyć nasz negatywny wpływ na środowisko. Wśród nich znajdziemy szeroką gamę paliw gazowych, syntetycznych oraz biopaliw, które mogą stanowi niskoemisyjną alternatywę dla substancji ropopochodnych. Właśnie dlatego warto zapoznać się z nimi bliżej. Zwłaszcza, gdy zauważymy, że niosą one korzyści nie tylko dla przyrody, ale także dla naszej kieszeni. Generując nam znaczne oszczędności.
Chociaż zarówno LPG, jak i CNG, świetnie sprawdzają się w charakterze paliwa, ich właściwości różnią się między sobą. Właśnie dlatego warto się z nimi zapoznać, nim podejmiemy decyzję o wybierze instalacji, która pomoże nam odmienić funkcjonowanie naszej maszyny.